SQL тілінде деректерді өңдеудің негізгі операторлары. Деректер базасын құру. Sql операторлары

MySQL операторлары және phpMyAdmin

MySQL дегі операторлармен таныспас бұрын естеріңізге сала кететін өткен тақырыптардың бірі Денвер пакетін орнату барысында баяндалған phpMyAdmin.Соған қосымша тоқталып өтпекпін, себебі ол сайт жасауда қолданылатын ең керекті құрал.

phpMyAdmin - PHP тілінде жазылған web-программа және MySQL жүйесін басқаруға арналған web-интерфейс.Ол арқылы браузерді пайдаланып MySQL серверін басқаруға, SQL командаларын орындауға, деректер қорындағы кестелердегі жазбаларды өңдеуге болады.

phpMyAdmin нің кең қолданылатын себебі - осы интерфейс арқылы SQL операторларын қолмен жазып отырмай-ақ MySQL жүйесін оңай басқаруға болады.

Яғни phpMyAdmin арқылы дереқорды,оның кестелерін,жазбаларды жасауға, оларды өңдеуге,жойып жіберуге, дерекқорды бір орыннан келесі орынға көшіруге,кез келген операциялар кезінде кеңесін пайдалануға болады.

Бір сөзбен айтқанда, phpMyAdmin сайт жасаушылардың ең негізгі сайманы.Сондықтан қасықты қалай пайдалансаңыз, бұл құралды да солай жақсы меңгеру керек.Және оны үйрену он-оңай!|

SQL операторлары.

SQL (Structured Query Language - Құрылымдалған Сұраныстар Тілі) ОПЕРАТОРЛАРДАН - НҰСҚАУЛАРДАН - ЕСЕПТЕЛІНЕТІН ФУНКЦИЯЛАРДАН құралған жиынтық.

SQL операторлары ортақ келісілген программа жазу стилі бойынша бас әріптермен жазылады.

Оларды мынадай топтарға бөлуге болады: - Деректерді анықтайтын операторлар . CREATE объектіні жасайды . ALTER объектіні өзгертеді . DROP объектіні жояды - Деректермен әртүрлі әрекеттер жасайтын операторлар . SELECT берілген шарт бойынша деректерді оқиды . INSERT жаңа деректерді қорға қосады . UPDATE қордағы деректерді өзгертеді . DELETE деректерді жояды - Деректерге рұқсат берумен айналысатын операторлар . GRANT пайдаланушыларға объектімен белгілі бір операциялар төңірегінде рұқсатты айқындайды . REVOKE бұрын берілген рұқсаттарды қайтарып алады . DENY берілген рұқсаттың басымдылығын айқындап, оны жоққа шығарады - Транзакцияларды басқаратын операторлар . COMMIT транзакцияны қолданады . ROLLBACK транзакцияға ұшыраған өзгерістерді бұрынғы қалпына келтіреді . SAVEPOINT транзакцияны кішкене бөлшектерге бөледі

Құрметті оқырман, SQL операторларымен таныс болдыңыздар.Олай болса келесі қадамға көшейік, яғни енді осы операторларды қалай пайдалануды үйренейік.

Естеріңізде болса, сол Денвер пакетін жүктеу сабағымда мен жаңа деректер қорын жасаған болатынмын - оны "mylessons" деп атағанмын.Естеріңізде болмаса, сол сабақтың аяқ жағын тағы бір қайталап оқып шығыңыз.

Сонымен, StartDenwer ді түртіп жібердім,екі қара окно жүгіріп өтті.Сосын браузерді аштым да localhost/tools/phpmyadmin деп жазамын.Сосын ENTERді басамын.

Енді mylessons ды үстінен түртіп жіберіп, келесі окноға түсеміз.Бұл жерде дерек қорды құрайтын кестелерді жасауға көшеміз.

Мысалға 3 кесте - тауар сатып алушыларға арналған "buyers", тауарлар тізімі үшін "product", тапсырыстарға арнап "orders" кестелерін жасайық.Алдымен,"buyers"- ол мысалға әзірше 5 өрістен тұрады делік, керек кезде өрістерді кестелерге еш залалсыз көбейтіп не болмаса азайтып отыруға әбден болады.Сонымен "buyers" кестесін жасау үшін "Имя" жанындағы өріске "buyers" деп, ал "Количество столбцов" дегеннің жанындағы өріске "5" санын жазамыз.Сосын ОК ді басамыз:

OK ді түрткен соң бос өрістер көрсетілген жаңа бет пайда болады.Өрістерді толтыру үшін мына келесі кестедегі алдыңғы 4 бағандағы мәндерді пайдаланамыз.

Өріс_Аты Типі Ұзындығы/Мәні A_I Сипаттамасы

id	INT	5	Қанат Белгі қою	Автоматты түрде жүйе өзі белгілейтін рет саны,жазба қайталанбас үшін керек
name	VARCHAR	20		Сатып алушының аты жазылатын өріс атауы
sity	VARCHAR	25		Сатып алушының қаласының аты жазылатын өріс атауы
address	VARCHAR	40		Сатып алушының тұрғылықты мекен-жайы жазылатын өріс атауы
phone	VARCHAR	15		Сатып алушының телефон нөмірі жазылатын өріс атауы

Ол бетте тек сары түспен боялған өрістерді толтырамыз, яғни өрістерді сипаттаймыз.Сосын СОХРАНИТЬ түймесін басамыз :

Енді жазбаларды жасауға кірісеміз- олай істеу үшін төмендегі суретте көрсетілген ВСТАВИТЬ түймесін басамыз.

Енді келесі суретті пайдаланып жазбаларды бірінен кейін бірін жаза бастаймыз.Мысалы, сатып алушының аты - Айгерім болсын, қаласының аты - Алматы делік, тұрғылықты жері - Абай көшесі, 20-5 болсын, телефоны - 87777777 делік:

Әзірше екеуін жазып болдық,енді оларды төмендегі суретте көрсетілген ОБЗОР түймесін түртіп көруге болады.Ия болмаса, келесі жазбаларды жазу үшін көрсетілген ВСТАВИТЬ түймесін басып келесі жазбаларды жаза беруге болады.

Жазған жазбаларымызды көрейік,сосын жазбаларды сары түспен көрсеткен ВСТАВИТЬ жапсырмасы арқылы әрі қарай толтыра беруге болады:

Осылайша қалағанымызша жазбаларды жаза береміз.Ал егер олар ұнамай қалса, ол жазбаларды төменде көрсетілген сурет бойынша өзгертуге, жоюға не болмаса басқа бір жазбаға көшіруге болады.Тек өзгеріске ұшырайтын жазба алдына қанат белгісін салуды ұмытпаңыз!

Ал егер жазбаларға қосымша өрістер қосқыңыз келсе, не болмаса оларды өзгерту, ия болмаса жойғыларыңыз келсе келесі 2 суретте көрсетілгендей әрекет жасаңыз.Бірінші суретте СТРУКТУРА-яғни жазбаның құрылымы сипатталған бетке кіресіз, екінші суретте осы құрылым бетіндегі өрістің жанына қанат белгісін салып оны өзгерте, не болмаса жоя аласыз.

Ал тағы өрістер қосқыңыз келсе, сары жолақтағы көрсетілген әрекетерді жасасаңыз болғаны:

Осылайша қалаған мөлшерде "buyers" кестесінің жазбаларын толтырып болған соң, келесі "product" - тауарлар кестесін жасауға көшелік.

Ол үшін, алдымен СОЗДАТЬ ТАБЛИЦУ деген түймені басып, келесі бетке көшеміз:

Өріс_Аты Типі Ұзындығы/Мәні A_I Сипаттамасы

id	INT	11	Қанат Белгі қою	Автоматты түрде берілетін рет саны,жазба қайталанбас үшін керек
title	VARCHAR	50		Тауардың аты жазылатын өріс атауы
description	TEXT			Тауардың сипаттамасы жазылатын өріс атауы
price	FLOAT			Тауардың бағасы жазылатын өріс атауы
quantity	INT	11		Тауардың қоймадағы мөлшері жазылатын өріс атауы

Енді әр өрісті жоғарыда берілген мағлұматтарды пайдаланып,төменгі суретте көрсетілгендей қылып, алдыңғы "buyers" кестесінің жазбаларын жазғандай толтырасыздар.Сосын СОХРАНИТЬ түймесін басу арқылы пайда болған жаңа "product" кестесінің құрылымын көруге болады.

Жоғарыдағы суретте көрсетілгендей, егер тағы өріс қосу қажет болса ДОБАВИТЬ поле ОК деп жіберуге болады.

Қалған әрекеттер алдыңғы "buyers" кестесінің жазбаларын жасағандай болады.

Жазбаларды керегімізше салып болған соң, кестемізді тамашалауымызға болады:

Енді келесі "orders" - тапсырыстар кестесін жасайық:

Өріс_Аты Типі Ұзындығы/Мәні A_I Сипаттамасы

id	INT	15	Қанат Белгі қою	Автоматты түрде берілетін рет саны,жазба қайталанбас үшін керек.Тапсырыстың нөмірі жазылатын өріс атауы
buyer_id	INT	5		Тапсырыс берген сатып алушының id нөмірі жазылатын өріс атауы
product_id	INT	11		Тапсырыстағы тауардың id нөмірі жазылатын өріс атауы
count	FLOAT			Тапсырыстағы тауардың мөлшері жазылатын өріс атауы
date	DATE			Тапсырыс берілген мезгіл жазылатын өріс атауы

Енді бұл кестені жазбалармен толтырарда, "buyer_id" өрісінің мәндерін "buyers" кестесіндегі "id" өрісінен, ал "product_id" өрісінің мәндерін "product" кестесіндегі "id" өрісінен алатын боламыз.

Яғни, реляциондық (relation - қатынас) деректер қоры деген осылай сипатталады.

Енді жасылмен боялған ВСТАВИТЬ қосымша бетке өтіп, жазбаларды сала беруге болады.Мысалы, сатып алушы Айгерім (buyer_id = "1") тауарлар кестесінде көрсетілген Блузканың ("product_id = "5") және Сумканың ("product_id = "7") бір-бір данасына ("count" = "1") 10-декабрьде тапсырыс берді делік:

ОК ді басқанда келесі мынадай бетке шығамыз:

Сарымен не үшін боялды деген сұрақ туындауы мүмкін.Онда естеріңізге сала кетейін, мақаламның бас жағында SQL операторлары туралы айтып өткенмін.Ол операторларды пайдалануды жақсы меңгеруіміз керек, себебі олар web-парақшаларын PHP да жазғанда деректер базасымен жұмыс жасау үшін қолданылады.Ол операторлардың ішінде әсіресе көп қолданылатындары - SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE.

Яғни, сары бояумен көмкеріліп тұрған - солардың бірі INSERT.

PhpMyAdmin дегеніміз web-интерфейс - ол ВСТАВИТЬ апрқылы пайдаланушылардың жұмысын жеңілдетіп тұр.Ал ВСТАВИТЬ түймесі сілтеме арқылы INSERT операторын орындап және оны бізге жоғарыдағыдай көрсетіп тұр.

Енді жазбаны өзіміз SQL арқылы жазып көрейік.Ол қалай жазбаларды кестеге жаза алатынын түсіну үшін бір тәсілді пайдаланайық- жоғарыда көрсетілген мен сарымен бояған SQL (сұраныстар тілін) кодын COPY арқылы көшіріп алайық.

Сосын нұсқағыш арқылы көрсетілген SQL -қосымша бетті ашалық:

Cосын ашылған бетті бұрынғы мәндерінен тазартып алып, алдыңғы көшірілген кодты, осы бетке көшіріп салайық.Сосын оның ішіндегі мәндерді өзгертейік- тек бір VALUES ді іштегі мәндерімен қалдырайық және "buyer_id" өрісіне "2" (сатып алушы - Досхан) мәнін, "product_id"ге "6"- "куртка" мәнін берейік :

ОК ді басқанда келесі "1 жазба қосылды" деген сервердің жауабы шығады:

Енді сол жақта орналасқан "orders" кестесін үстінен түртіп жіберсек, SQL арқылы жазған жазбамыздың кестеге қоылғанын көреміз:

Енді SQL операторлары - SELECT (жазбаларды сұрыптау, іріктеу), INSERT (жазбаларды қосу, кірістіру), UPDATE (жазбаларды өзгерту), DELETE (жазбаларды жою) операторларының жазылу тәртіптерін кестелерді пайдаланып кеңінен танысайық, себебі оларды біз сайт парақшаларын PHP да жазғанда өте керек болады.

Сонымен SQL қосымша бетті ашқанда, төменгі жағында олардың тізбегін көруге болады.Енді солардың әрқайсысын үстінен түртіп жіберіп мұқият талдау жасаймыз және сурет арқылы оларды әрқасысы сипатталып отырады.

Ол суреттердің әрқайсысына бар зерделеріңізді салсаңыздар, әр оператордың қалай жұмыс істейтінін оп-оңай ұғынып алуға болады.Алдымен SELECT* операторын қарастырайық.WHERE 1 деген тіркесті алып тастап, OK ді бассаңыз "orders" кестесінің барлық жазбаларын көрсетеді:

Енді кестенің тек сатып алушы buyer_id = 1 ге тең жазбаларын шақырамыз.Ол үшін келесі тұрған SELECT операторының үстінен шертеміз, сосын WHERE ден кейінгі тұрған "1" санын жойып, орнына "buyer_id" = "1" деп жазамыз:

ОК ді басқанда тек сұрыпталған жазбалар шығады:

Енді INSERT операторы жазбаларды кестеге қалай қосатынын көрейік:

Бұл операторды жазғанда өрістердің аттарын тізіп жазбай-ақ, олардың мәндерін олардың рет санына қарай жазып шықса болғаны.

Байқағаныңыздай DATE - мезгілді жазарда осындай функцияны қолдану керек.

ОК ді басқанда біз жасаған жаңа жазбаның кестеде пайда болғанын көреміз:

Енді UPDATE операторы қалай жазбаларды өзгертетінін көрейік:

Мысалы, "id"="10" жазбаның "count" өрісінің мәнін "6" дан "5" ке өзгертелік:

ОК ді басқаннан соң, кестедегі жазбаның өзгергенін көреміз:

Енді DELETE операторы қалай жазбаларды жоятынын көрейік.Мысал үшін кестедегі "id"="10" жазбаны жойғымыз келді делік, олай істеу үшін SQL парағының бетіне алдыңғы операторларды жазғанымыздай, келесі кодты жазамыз:

Шыққан диалогқа ИЯ(ОК) деп жауап береміз:

Келесі бет ашылғанда қалаған жазбамыздың жойылып кеткенін көреміз:

Енді жазбаларды қалай сорттайтынын қарастырайық.Ол үшін ORDER BY операторы қолданылады.

Мысалы жоғарыдағы көрсетілген жазбаларды "buyer_id" өрісі бойынша сорттап көрейік:

ОК ді басқан соң жазбалар аздан көпке қарай реттеліп сортталғанын байқаймыз:

PhpMyAdmin арқылы дерекқордың резервтік копияларын жасау.

Кез келген сайт бір кездерде жайсыз жағдайға ұшырап қалуы әбден мүмкін - мысалы,хакерлер шабуылынан кейін не болмаса хостинг жұмыс істемей қалуы мүмкін.

Құдай сақтансаң - сақтаймын депті дейді ғой, сондықтан әр кезде сайт жұмысын тоқтатпау үшін ол хостингтегі файлдарымыз бен дерекқорымыздан өз компьютерімізге резервтік копиялар жасап отыруымыз керек.

Хостингтер де резервтік копиялар жасап дайын отырады, бірақ сонда да өз резервтік копияларың болған артық етпейді.

Енді сол копияларды қалай жасайтынын көрсету үшін мысалға, осы жоғарыдағы "mylessons" дерекқорын хостингтегі дерекқор ретінде, ал "mylessons1" дерекқорын өз компьютерімдегі, яғни localhost- тағы дерекқор деп қарастырайық.

Яғни, "mylessons"-дерекқорынан "mylessons1" - дерекқорына резервтік копия жасаймыз.Басқа сөзбен айтқанда, дерекқорлар кестелерін бірінен екіншісіне көшіреміз.

Мысалға , хостингтегі басқарушы панель арқылы біз phpMyAdmin ді пайдаланып өз дерекқорымызға қосылдық делік.

Сонымен, "mylessons" дерекқорында ЭКСПОРТ қосымша бетті түртіп жібереміз:

Пайда болған бетте ОК ді басамыз.

Компьютеріміздегі бір папкаға sql расширениесі бар файлды "mylessons" атаумен орналастырамыз.

Сонымен, хостингтегі дерекқордың ролін ойнап оның баламасы сықылды болып тұрған "mylessons" дерекқордың қопиясын бір папкаға жайғастырдық.Енді өзімдегі localhost - та жатқан дерекқордың баламасы сықылды болып тұрған "mylessons1" дерекқорын осы жаңа копиямен алмастыруымыз керек.

Ол үшін алдымен ол дерекқорды төменгі суретте көрсетілгендей қылып, барлық кестелерін жою керек:

Пайда болған беттегі ИМПОРТ қосымша бетін түртіп жіберу керек:

Алдында компьютеріміздегі папкаға салып қойған копиямыз "mylessons.sql" файлын жүктейміз.

Келесі шыққан бетте СТРУКТУРА ны түртіп жібереміз:

Міне, осылай резервтік копиямызды "mylessons1" дерекқорына сақтап қойдық:

Енді бізді ешқандай жау алмайды, ешқандай хакер сайтымызды жоя алмайды.Ал егер жойып жіберсе, осы әдіспен хостингтегі дерекқорымызды қайтадан қалпына оп-оңай келтіре аламыз.

Іске сәт!

Егер мақала көңіліңізден шықса, онда онымен төмендегі түйме арқылы достарыңызбен бөлісіңіз

asuasu.kz

SQL тілінде деректерді өңдеудің негізгі операторлары. Деректер базасын құру

Қазақстан Республикасы Білім Және Ғылым МинистрлігіСемей Қаласының Шәкәрім Атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: SQL тілінде деректерді өңдеудің негізгі операторларыДеректер базасын құру.

Орындаған:Байгабылов ТТексерген: Жаксыгулова Д. ДТобы:ИС-403

Деректер базасының стандартты SQL тілі

Қазіргі заманғы компьютерлік өнеркәсіпте SQL тілі ең маңызды тенденция болып отыр. Соңғы жылдары SQL тілі деректер базасының жалғыз тілі болды. Бүгінгі таңда SQL дербес компьютерлерде жұмыс істейтін ДББЖ-нің жүзден астамын қолдайды. SQL тілі деректер базасын басқару жүйелерінің архитектурасындағы маңызды буын болып табылады.SQL (Structured Query Language) - бұл құрылымдық сұраныстар тілінің қысқартылған атауы. Ол реляциялық деректер базасында мәліметтерді құру және өңдеу құралдарын береді. Компьютерлік технологиялардан ерекшелігінен тәуелсіздігі және SQL-ді реляциялық мәліметтер базасының технологиясы облысындағы өндіріс жетекшілерімен қолдауы оны деректер базасының стандартты тіліне айландырды. SQL тілі деректер базасының реляциялық типімен ғана жұмыс істейді. Төменде SQL жұмысының сұлбасы бейнеленген. Есептегіш жүйеде маңызды ақпарат сақталған деректер базасы болады. Егер есептегіш жүйе кәсіпорынның кадрлар бөліміне қатысты болса, онда деректер базасында кәсіпорында қызмет ететін адамдар жайлы ақпарат (аты-жөні, туған жылы, телефоны, қызметі және т.б.) сақталуы мүмкін.

Деректер базасын басқаратын компьютерлік программа деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ) деп аталады. Егер қолданушыға деректер базасындағы мәліметтерді оқу қажет болса, онда оларды SQL көмегімен ДББЖ-нен сұрау керек. ДББЖ сұраныстарды өңдейді, қажет болған мәліметтерді тауып оларды қолданушыға жібереді. Мәліметтерді сұрау және нәтиже алу процесі деректер базасында сұраныстар деп аталады, яғни сұраныстардың құрылымдық тілі.Реляциялық ДБ пайда болғанға дейін көптеген ДББЖ үшін құрылған барлық мәліметтерді басқару тілдері, файлдардың логикалық жазулары түрінде берілген мәліметтермен жүргізілетін операцияларға бағытталған. Әрине, бұл қолданушыдан мәліметтердің сақталуын, қандай мәліметтер қажеттігін, олардың қайда орналасқанын және қалай алу жолдарын білуді талап етеді.Деректер базасында қолданылатын SQL тілі логикалық байланысқан кесте-қатынастар жиынтығы түрінде берілген мәліметтермен операциялар жүргізуге бағытталған. Осы тілдің құрылымының ерекшелігі өңдеу процедурасына емес, мәліметтерді өңдеудің соңғы нәтижесіне бағытталуында. SQL тілі мәліметтердің, индекстердің қайда орналасқанын, және нәтиже алу үшін қандай операциялар тізбегін пайдалану керектігін өзі анықтайды, сондықтан бұларды ДБ сұраныстарында көрсетудің қажеті жоқ. Реляциялы ДБ-сы теориясының пайда болуы екі кластарға бөлуге болатын, сұраныстар тілінің қатарын өндіруге түрткі болды: - Қатынастарға қолданылатын, сұраныстарды арнайы операторлармен бейнелеуге мүмкіндік беретін алгебралық тілдер;- Предикаттарды санау тілдері, берілген қатынастар жиынтығынан жаңа қатынасты анықтайтын, ережелер жиынтығы. Яғни, ДБ-ғы сұранысқа жауап ретінде алынатын қатынастарды анықтау әдісі. Қазір бұл тіл ДББЖ-сі қолданушыға ұсынатын барлық функциональды мүмкіндіктерді іске асыру үшін қолданылады. Атап айтқанда:

* Деректерді ұйымдастыру. SQL қолданушыға мәліметтерді ұсыну құрылымын өзгерту, сонымен қатар деректер базасының элементтері арасындағы қатынастарды орнату мүмкіндігін береді.

* Деректерді оқу. SQL қолданушыға немесе қосымшаға деректер базасынан онда сақталған мәліметтерді оқу және оларды қолдану мүмкіндігін береді. * Деректерді өңдеу. SQL қолданушыға немесе қосымшаға деректер базасын өзгерту, яғни оған жаңа мәліметтерді қосу, сонымен қатар онда бар мәліметтерді жаңарту немесе өшіру мүмкіндігін береді.

* Рұқсат алуды басқару. SQL көмегімен қолданушыға мәліметтерді оқу және өзгерту мүмкіндіктерін шектеуге және оларды бекітілмеген рұқсаттан қорғауға болады.

* Деректерді біріктіріп қолдану. SQL бір-біріне кедергі жасамас үшін қарама-қарсы жұмыс істеп отырған қолданушыға деректерді біріктіріп қолдануды үйлестіреді. * Деректердің бүтіндігі. SQL келісілмеген өзгертулерден немесе жүйенің қабыл алмауын бұзғандардан қорғай отырып, деректер базасының бүтіндігін қамтамасыз етуге рұқсат етеді.Сондықтан SQL ДББЖ-мен әрекеттесу үшін жеткілікті түрдегі қуатты тіл болып табылады. Сонымен қатар, SQL тілі бүгінгі таңда реляциялық деректер базасымен жұмыс істеуге арналған жалғыз стандартты тіл болып отыр.

SQL тілінің жетістіктері. SQL - деректерді басқаруға арналған әмбебап программалық құрал. SQL тілінің жетістіктерінің негізгі ерекшеліктерін атап өтейік:

* нақты ДББЖ-нен тәуелсіздігі; * бір есептеуіш жүйеден басқасына ауысатындығы; * стандарттардың барысы; * IBM компаниясымен мақұлдау; * Microsoft компаниясы жағынан қолдау; * реляциялық негіз; * ағылшын тілін еске түсіретін жоғарғы деңгейлі құрылым; * арнайы интерактивті сұраныстарды орындау мүмкіндігі; * деректер базасына программалық рұқсат алуды қамсыздандыру; * деректерді әртүрлі ұсыну мүмкіндігі; * деректер базасымен жұмыс істеуге арналған толық құнды тіл; * деректерді динамикалық анықтау мүмкіндігі; * клиент-сервер архитектурасын қолдау. Жоғарыда аталған факторлардың барлығы дербес компьютерлерде деректерді басқаруға арналған SQL тілінің стандартты құрал болуының себептері болып табылады.

SQL -командаларының типтері

SQL -тілінің командалары бірнеше топқа бөлінеді. Командалардың негізгі типтері келесідей:

* DDL(Data Definition Language )- мәліметтердің анықталу тілі. Бұл топтың командалары мәліметтер қорының объектілерінің құрылымын құру және өзгерту(мысалы, кестелерді құру және жою үшін) үшін пайдаланылады. * DML(Data Manipulation Language)- мәліметтердә басқару (манипуляция) тілі. DMLкомандалары мәліметтер қоры объектілеріндегі ақпараттарды басқару үшін пайдаланылады. * DCL (Data Control Language)-мәліметтерді басқару тілі. Сәйкес командалар мәліметтер қорында сақталған ақпаратқа кіруді басқаруға арналған. * DQL (Data Query Language)-тілі. Бұл жиі қолданылатын командалар, мәліиеттер қорына сұранымды құруға арналған.(Сұраным дегеніміз сәйкес ақпаратты алу мақсатында мәліметтер қорына хабарласу. * Мәліметтер қорын администрациялау командалары әрекеттердің орындалуына бақылауды жүзеге асыру және өндірілетін операцияларыды анализдеуге арналған.

SQL мәліметтерінің типі. Стандартты SQL- де пайдаланылатын мәліметтер типтерін келесі топтарға бөлуге болады:* Жолдық типтер;

* Сандық типтер;

* Дата мен уақытты көрсетуге арналған типтаЖолдық типтер. SQL-де екі жолдық типтер анықталған:

* Белгіленген ұзындықты символдық жолдар; * Айнымалы ұзындықты символдық жолдар.

Белгіленген ұзындықты символдық жолдар. Белгіленген ұзындықты символдық ... жалғасы

stud.kz

Select операторының негізгі сипаттамалары.

Описание презентации по отдельным слайдам:

1 слайд

Описание слайда: 2 слайд

Описание слайда:

Мәліметтерді бір немесе бірнеше кестеден таңдап алуға болады. Ол SELECT операторының көмегімен орындалады. SELECT SQL тілінің негізгі операторы. Ол күрделі критериилерді қанағаттандыратын жазбаларды таңдау үшін қолданылады. Ол төмендегідей форматқа ие: SELECT [DISTINCT] <өрістер тізімі> және * FROM <Кестелер тізімі> [Where < таңдау шарты >] [ORDER BY <сұрыпталатын өрістер тізімі>] [GROUP BY <топталатын өрістер тізімі>] [HAYING <топтау шарты> ] [UNION <Үштестірілген SELECT операторы>.] SELECT операторы орындалғанда SQL - сұранысының нәтижесі –берілген критерийлерді қанағаттандыратын жазбалардың таңдауы.

3 слайд

Описание слайда:

Мәліметтер жиынында жазбалар қайталанбас үшін DISTINCT сипаттаушысы қолданылады. SELECT операторында FROM операнды мен өрістер тізімі міндетті түрде болуы керек. FROM операндында жазбалар таңдалатын кесте аттары көрсетіледі. Егер мәліметтер жиынына барлық өрістерді қосу керек болса, онда тек «*» символын көрсетуге болады. Егер тізімде бірнеше кестеден алынған өрістер болсы, онда құрама атты қолданады. Ол мына түрде болады. <Кесте аты>. <өріс аты> Where операнды жазбалар қанағаттандыруы тиіс критерийді көрсетеді.

4 слайд

Описание слайда:

Таңдау критерийлері төмендегідей операцияларды қолдануға болатын логикалық өрнекті бейнелейді. Салыстыру операциялары. =,>,<,>=,<> ( !=), !> (үлкен емес), ! < LIKE – бойынша салыстыру IS NULL – нольдік мәнді тексеру IN –тиістілігін тексеру BETWEEN- диапазонға тиістілігін тексеру. Мысалы 1 Сандық өріс мәні бойынша таңдау SELECT FAM FROM STUD. db Where SRBALL >= 4.5; Мысалы 2 Символдық өріс бойынша таңдау SELECT FAM FROM STUD. Db Where Forma = «Грант»;

5 слайд

Описание слайда:

Жазбаларды таңдау кезінде регистрдегі айырмашылықтар және жол басы мен соңында пробелдердің болуы қаталерге алып келеді. Ол үшін алдыңғы мысалды мына түрде жазған дұрыс: Where UPPER (TRIM (Forma)) = «Грант»; Мысалы 3 Бір бөлігінің сәйкестігін тексеру Select FAM From Stud. db Where FAM LIKE «АВ» «АВ»- дан басталатын фам-р тізімін шығару. LIKE операциясының өрнектерінде 2 арнайы символды қолдануға болады. %- кез-келген символдар санын ауыстыру %- бір симвлоды ауыстыру

6 слайд

Описание слайда:

Мысалы 4 Select FAM From Stud. db Where FAM LIKE «% »||ман || «% » Бұнда фам-ң құрамында «ман» символ-ры кездесетін фам-рды шығарады. Мысалы 5 Select * From Stud. db Where SABALL IS NULL Бұнда орта басы анықталмаған кестенің барлық өріс жазбалары таңдалады. Мысалы 6 Select FAM, SABALL From Stud. db Where LOWER (Forma) IN («Грант» «Кредит») Грант және кредитте оқитын студен-ң фам-ры мен орташа балы шығады. Мысалы 7 Select * From Stud. db Where Data BETWEEN «01.01.84» AND «31.12.84»

7 слайд

Описание слайда:

Жазбаларды таңдаудың күрделі критерийлері Күрделі критерийлер мынадай элементтерден тұрады: (Қарапайым) критерийлер Логикалық опер-р - AND – логикалық и - OR – логикалық немесе - NOT - логикалық емес 3) Дөңгелек жақшалар. Мысалы 1 Күрделі таңдау критериі Select FAM From Stud Where (SABALL >= 4.5) AND (Forma) = («Грант»)

8 слайд

Описание слайда:

Жазбаларды топтау Топтау кезінде топталатын өріс мәндері қайталанбайды. Мысалы Select Data, COUNT (Data) From Stud. db Group By Data Бұнда әрбір дата үшін осы күні туылған студенттің санын шығарады. Жазбаларды сұрыптау. Сұрыптау – бұл жазбаларды өсу немесе кему реті бойынша реттеу. Сұрыптаутын өрістер ORDER BY операндында көрсетеді. Мысалы1 Өсу реті бойынша Select * From Stud. db ORDER BY FAM Не кему реті бойынша Select * From Stud. db ORDER BY FAM Dess Сұранымдар 2 түрі болады деп айтылған болатын. Статикалық сұраныстар қосымша құру кезінде қалыптастырылады. Динамикалық сұраныстар қосымшаны орындау кезінде құрылады және өзгертіледі.

Курс профессиональной переподготовки

Учитель информатики

Курс повышения квалификации

Найдите материал к любому уроку,указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

Выберите категорию: Все категорииАлгебраАнглийский языкАстрономияБиологияВсеобщая историяГеографияГеометрияДиректору, завучуДоп. образованиеДошкольное образованиеЕстествознаниеИЗО, МХКИностранные языкиИнформатикаИстория РоссииКлассному руководителюКоррекционное обучениеЛитератураЛитературное чтениеЛогопедияМатематикаМузыкаНачальные классыНемецкий языкОБЖОбществознаниеОкружающий мирПриродоведениеРелигиоведениеРусский языкСоциальному педагогуТехнологияУкраинский языкФизикаФизическая культураФилософияФранцузский языкХимияЧерчениеШкольному психологуЭкологияДругое

Выберите класс: Все классыДошкольники1 класс2 класс3 класс4 класс5 класс6 класс7 класс8 класс9 класс10 класс11 класс

Выберите учебник: Все учебники

Выберите тему: Все темы

также Вы можете выбрать тип материала:

Общая информация

Номер материала: ДБ-107655

ВНИМАНИЮ ВСЕХ УЧИТЕЛЕЙ: согласно Федеральному закону N273-ФЗ «Об образовании в Российской Федерации» педагогическая деятельность требует от педагога наличия системы специальных знаний в области обучения и воспитания детей с ОВЗ. Поэтому для всех педагогов является актуальным повышение квалификации по этому направлению!

Дистанционный курс «Обучающиеся с ОВЗ: Особенности организации учебной деятельности в соответствии с ФГОС» от проекта "Инфоурок" даёт Вам возможность привести свои знания в соответствие с требованиями закона и получить удостоверение о повышении квалификации установленного образца (72 часа).

Подать заявку на курс

Содержание

Page 27of27

Элементы языка SQL (Structured Query Language) 2

Операторы SQL 2

Операторы DDL (Data Definition Language) 2

Операторы DML (Data Manipulation Language) 2

Операторы защиты и управления данными 3

Примеры использования операторов манипулирования данными 3

INSERT - вставка строк в таблицу 3

UPDATE - обновление строк в таблице 3

DELETE - удаление строк в таблице 3

Примеры использования оператора SELECT 4

Отбор данных из одной таблицы 4

Отбор данных из нескольких таблиц 6

Использование имен корреляции (алиасов, псевдонимов) 9

Использование агрегатных функций в запросах 11

Использование агрегатных функций с группировками 12

Использование подзапросов 13

Использование объединения, пересечения и разности 15

Синтаксис оператора выборки данных (SELECT) 16

BNF-нотация 16

Синтаксис оператора выборки 17

Синтаксис соединенных таблиц 18

Синтаксис условных выражений раздела WHERE 20

Порядок выполнения оператора SELECT 22

Стадия 1. Выполнение одиночного оператора SELECT 22

Стадия 2. Выполнение операций UNION, EXCEPT, INTERSECT 23

Стадия 3. Упорядочение результата 23

Как на самом деле выполняется оператор SELECT 23

Реализация реляционной алгебры средствами оператора SELECT (Реляционная полнота SQL) 24

Оператор декартового произведения 24

Оператор проекции 24

Оператор выборки 24

Оператор объединения 24

Оператор вычитания 25

Оператор соединения 25

Оператор пересечения 25

Оператор деления 26

Выводы 26

Элементы языка sql (Structured Query Language)

Текущая версия стандарта языка SQL принята в 1992 г. (Официальное название стандарта - Международный стандарт языка баз данных SQL (1992) (International Standart Database Language SQL), неофициальное название - SQL/92, или SQL-92, или SQL2).

Язык SQL стал фактически стандартным языком доступа к базам данных. Все СУБД, претендующие на название "реляционные", реализуют тот или иной диалект SQL. Многие нереляционные системы также имеют в настоящее время средства доступа к реляционным данным. Целью стандартизации является переносимость приложений между различными СУБД.

Нужно заметить, что в настоящее время, ни одна система не реализует стандарт SQL в полном объеме. Кроме того, во всех диалектах языка имеются возможности, не являющиеся стандартными. Таким образом, можно сказать, что каждый диалект - это надмножество некоторого подмножества стандарта SQL. Это затрудняет переносимость приложений, разработанных для одних СУБД в другие СУБД.

Язык SQL оперирует терминами, несколько отличающимися от терминов реляционной теории, например, вместо "отношений" используются "таблицы", вместо "кортежей" - "строки", вместо "атрибутов" - "колонки" или "столбцы".

Стандарт языка SQL, хотя и основан на реляционной теории, но во многих местах отходит он нее. Например, отношение в реляционной модели данных не допускает наличия одинаковых кортежей, а таблицы в терминологии SQL могут иметь одинаковые строки. Имеются и другие отличия.

Язык SQL является реляционно полным. Это означает, что любой оператор реляционной алгебры может быть выражен подходящим оператором SQL.

studfiles.net

15 Д ріс. SQL операторларын олданбалы ба дарла..

Чтобы посмотреть этот PDF файл с форматированием и разметкой, скачайте его и откройте на своем компьютере.15

Дәріс. SQL операторларын қолданбалы бағдарламаларға

кірістіру

SQL тілін қолданбалы бағдарламаларда пайдалану мүмкіндіктері.

SQL тілін интерактивті режимде

қолданумен қатар, жоғары деңгейлі процедуралық тілдерде жазылған бағдарламаларға SQL - операторларды енгізу арқылы қолдануға болады. SQL - операторларды инт ерактивті қолдану мысалы ретінде, MS SQL Server

ортасының Query Analyzer

терезесін атауға болады .

SQL

тілін қолданбалы бағдарламаларда пайдалану тәжірибеде екі тәсілмен орындалады:

Кірістірілген SQL - оператор лар .

Жеке SQL - оператор лар бағдарламаның бастапқы

қодына енгізіліп, базалық тілдің операторларымен араласады. Бұл қадам, мәліметтер базасына шақыру жасайтын бағдарламаларды жасауға мүмкіндік береді. Алдын ала компиляция жасайтын арнайы бағдарламалар, SQL - оператор ларын МББЖ қосымша бағдарламаларының сәйке с шақыруларымен алмастыру арқылы, бастапқы мәтінді түрлендіреді, кейін ол компиляциядан өтіп, қарапайым тәсілмен жиналады.

Бағдарламалаудың қолданбалы интерфейсін (API)

пайдалану . Балама (альтернативный) нұсқа бойынша бағдарламашыға, олар құрған бағдарлама лардан шақырулар жасауға болатын функциялардың стандартты жиыны ұсынылады. API

нақты нұсқасы, кірістірілген операторларды қосудың функционалдық мүмкіндіктерін берумен қатар, бастапқы мәтінді алдын ала компиляциядан өткізуді қажет етпейді.

Екі тәсіл

де , операторларды

статикалық

SQL

және динамикалық SQL

түрінде қолдануды ұсынады.

Статикалық

SQL

операторлары мәліметте базасының файлдары және сақталатын процедуралары түрінде сақталады. Бірақ, бұл операторларды қолдану бағдарламашылардың барлық талаптарын қа нағаттандырмайды.

Динами калық SQL

операторлары бағдарламашы немесе соңғы қолданушыға, қосымша орындалу кезінде операторларды құрып, оларды мәліметтер б

docsarchive.net

ODBC технологиясы (Open Database Connectivity).

ODBC - SQL деректер қорына немесе (Excel) текстік деректеріне, ISAM деректер қорына қатынау орындалатын деректер типіне тәуелді емес деректер қорын өңдеуде функционалдық мүмкіншіліктерді қолданбалы өңдеушілерге ұсынуға арналған. Бұл мақсат ODBC әрбір драйверін орнату жолымен іске асырылады. Драйвер ODBC спецификацияларына сәйкес келуі керек. Бұл талаптар қосымшаны өңдеушіге барлық уақытта функционалдық мүмкіншіліктеріне кепілдік береді. Егер қолданылатын деректер форматы негізгі функционалдық мүмкіншіліктерді ұстамайтын болса, онда ODBC драйвері бұл функцияларды эмулирлеуі керек. ODBC көмегімен кез-келген ДҚБЖ манипулирлеуге болады (тіптен деректер қорына тікелей қатысы жоқ мәліметтерді де, мысалы электрондық кесте немесе текстік файлдардағы мәліметтерді), егерде оларға ODBC-драйвері бар болатын болса.

Әрбір қолданылған ДҚБЖ өзіндік ODBC-драйвері керек. ODBC туралы айтқан кезде ODBC спецификациялары ODBC-драйверлеріне бірнеше стандарттарды қарастыратының көрсету қажет. Бұл стандарттар осындай драйверлерде іске асатын әртүрлі функционалдылығымен ерекшеленеді. Деректер көзімен байланысу тәсілі, қателер туралы хабарлама алу, сонымен бірге тіркелудің стандартты интерфейстері барлық драйверлерге жалпы болып табылады. Драйверлерді унифицирлеумен қамтамасыз ету үшін негізгі талаптар ұстанылады. Қолданбалы программалардың әртүрлі ДҚБЖ қатынасы деректерге қатынаудың ашық интерфейсін көрсетуде өзінің функциялар кітапханасын ұсынады. Мұнда SQL құрылымдық сұрау тілі қолданылады. Сонымен қатар қолданбалы программаны өңдеуші виртуальді деректер қорына программа құра алады және берілген қолданбалы программаларда қолданылатын жүйе немесе нақты ДҚБЖ логикалық деректерді жүктелетін драйверлерге түрлендіруге мүмкіншілік береді.

ODBC артықшылығы оның портативтілігімен және қолданбалы программалардың кодымен өзара қарым-қатынасында. Қолданбалы программаларды өңдеушілерге ODBC-ны стандартты интерфейс ретінде қарастырады, сонымен бірге драйверлер кітапханасын өңдеушілерге де қатысты.

ODBC архитектурасы негізгі төрт компонеттен тұрады:

- қолданбалы программа;

- драйверлер диспетчері;

- драйвер;

- деректер көзі.

ODBC интерфейсін қолданушы қосымшалар келесі есептерді орындайды:

Деректер көзімен байланысқа сұрау жасатады. Деректер көзіне SQL-сұрау жібереді. SQL-сұрау нәтижелер форматын және сақтау аймағын бейнелейді. Деректерге сұрау жасайды. Қателерді өңдейді. Қателер туралы хабар береді. Транзакция режимінде іс-әрекет жасайды немесе фиксацияны іске асырады. Деректер көзімен байланысты жабады.

Драйверлер диспетчері ODBC құралдар жиынымен бірге кітапханамен динамикалық байланысты болып табылады, ол әртүрлі драйверлер үшін ODBC функцияларына кірудің жалғыз нүктесін қамтамасыз етеді.

ODBC интерфейсі функциялары жеті топқа бөлінеді:

1. Белгілеу және белгілеуді қайтару: айналу идентификаторы, байланысу идентификаторы, оператор идентификаторы.

2. Байланысу;

3. SQL-операторларының орындалуы;

4. Нәтижені алу;

5. Транзакциямен басқару;

6. Қателерді идентификациялау;

7. Араласқан функциялар.

Белгілеу және белгілеуді қайтару.

Айналу идентификаторы деректер қорын анықтайды, байланысу идентификаторы деректер қорымен байланысуды анықтайды және оператор идентификаторы жеке SQL-операторын анықтайды.

Айналу идентификаторы. Бұл идентификатор ауқымды ақпараттар үшін жады аймағын көрсетеді. HENV типіның айнымалысы сонымен бірге деректер қорымен барлық байланыстар туралы ақпараттарды жинайдыжәне қай байланыс ағымдағы екенін анықтайды.

Байланысу идентификаторы.Бұл идентификатор нақты байланыспен ақпарат үшін жады аумағын көрсетеді. Байланысудың әрбір идентификаторы жалғыз айналу идентификаторымен ассоцирленетін болса, онда ол жалғыз айналу идентификаторында бір немесе бірнеше байланысу идентификаторлары бар болады.

Оператор идентификаторы. HSTMT типіне жататын бұл идентификатор SQL-операторы туралы ақпаратты сақтау аймағына көрсететін типке жатады. Қолданбалы программа SQL-сұрауды бермес бұрын оператор идентификаторын сұрауы қажет. Бұл уақытта оператор идентификаторы жалғыз байланысу идентификаторымен байланыс жасайды.

Байланысу.

Қолданбалы программаларда орындалуды басқаруда байланысудың идентификаторлар белгіленуі мүмкін. Байланысудың идентификаторлары белгіленген соң операторлар идентификаторлары белгіленуі мүмкін. Осы функциялардың көмегімен сіз деректер қорының серверімен өз байланысуыңызды орната аласыз.

SQL операторларының орындалуы.

SQL-операторларының орындалуы және анықталуында екі тәсіл бар: алдын-ала дайындалған және уақытылы дайындалған.

Нәтижені алу.

Бұл функциялар жиыны SQL-операторларының нәтижелі көпшесінде деректерді қайта орнына келтіруді басқарады және нәтижелі көпшеде мұндай ақпаратты қайта орнына келтіру: бағанды жазу және оның атрибуттарын, келесі қатарды алу, SQL-операторлары әсер ететін қатарлар санын санау, және т.б.

Транзакциямен басқару.

Бұл функция транзакцияны аяқтауға мүмкіншілік беред немесе транзакцияның басына келуді іске асырады.

Қателерді идентификациялау.

Қателерді идентификациялау функциялары көрсетілген идентификатормен байланысты қате туралы ақпаратты қайтарады

Араласқан функциялар.

Араласқан функциялар бұл топта SQL-оператордың орындалуын аяқтауға мүмкіншілік береді. CORBA – қосымшасы моделі дәстүрлі программалар моделінен ерекшеленеді. Мұндай жүйелер өрмекшінің торына ұқсас болып келеді: клиент кез-келген минутта сервер бола алады, қолданушы сол уақытта қандай сервермен жұмыс жасап отырғаның білмей де қалуы мүмкін, ал егер жоба өте жақсы орындалған болса, онда қателерді байқау түк те білінбейді. CORBA технологиясын қолданып программаны іске асыруда қоладынылатын тактика: керек объектімен байланысу, оның функцияларын пайдалану және онымен байланыстан шығу. Осындай циклдар жүздеген болуы мүмкін. Программаларды құруда CORBA негізінде жақсы нәтижелерге қол жеткізу үшін: объектілі-бағытталған талдау және модельдеу, объектілерді трансляциялау және жазу, серверді құру, клиентті құру және т.б. болып табылады.

infopedia.su

ODBC технологиясы (Open Database Connectivity)

11.2 ODBC технологиясы (Open Database Connectivity).

ODBC архитектурасы негізгі төрт компонеттен тұрады:

қолданбалы программа;
драйверлер диспетчері;
драйвер;
деректер көзі.

ODBC интерфейсі функциялары жеті топқа бөлінеді:

Белгілеу және белгілеуді қайтару: айналу идентификаторы, байланысу идентификаторы, оператор идентификаторы.
Байланысу;
SQL-операторларының орындалуы;
Нәтижені алу;
Транзакциямен басқару;
Қателерді идентификациялау;
Араласқан функциялар.

Байланысу.

SQL операторларының орындалуы.

Нәтижені алу.

Транзакциямен басқару.

Бұл функция транзакцияны аяқтауға мүмкіншілік беред немесе транзакцияның басына келуді іске асырады.

Қателерді идентификациялау.

Араласқан функциялар.

topuch.ru